شهر علم و سرگرمی
Fun Clubشهر علم و سرگرمی
Fun Clubانواع سوره های قرآن | Fun Club
انواع سوره های قرآن | Fun Club
سوره های مکی و مدنی
برای درک بیشتر کتاب خدا لازم است انسان مکی و مدنی قرآن را بشناسد زیرا وقتی که انسان مکان و مناسبت زمان صدور امری را بداند فهمش نسبت بدان چیز عمیق‌تر و تصورش دقیق‌تر خواهد بود، مقصود از مکی قسمتی از قرآن است که در عهد اول نبوت بر رسول‌الله (صلی الله علیه وسلم) نازل شده است یعنی زمانی که رسول‌الله (صلی الله علیه وسلم) در مکه بودند و مشرکان را به یکتاپرستی و مسائل کلی انسانی دعوت می‌کردند و همه‌ی مخاطبان یا غالب آنان کافر و منکر بودند، آیاتی که در زمان پیش از هجرت نازل شده چه در خود مکه و چه در خارج از مکه، مکی به شمار می‌روند. و مقصود از آیات مدنی قسمتی از قرآن است که در عهد دوم نبوت رسول‌الله (صلی الله علیه وسلم) یعنی هنگامی که مسلمانان قدرتی یافته و برای خود دولتی تشکیل داده بودند، نازل شده است.
در این آیات مسلمانان و مؤمنان مورد خطاب هستند و قوانین اجتماعی و تعالیم اخلاقی که باید بین آنها اجرا شود فروآمده است. علمای اسلام عنایت فراوانی به تشخیص مکی و مدنی داشته و دارند و در این مورد اوقات زیادی را صرف تحقیق و تتبع آن کرده‌اند اما در نتیجه آن اختلاف نظر دارند که در اینجا نزدیکترین قول به صواب را می‌آوریم. طبق این قول تعداد سوره‌هایی که در مدینه نازل شده است بیست است:
﴿1- بقره، 2- آل‌عمران، 3- نساء، 4- مائده، 5- انفال، 6- توبه، 7- نور، 8- احزاب، 9- محمد، 10- فتح، 11- حجرات، 12- حدید، 13- مجادله، 14- حشر، 15- ممتحنه، 16- جمعه، 17- منافقون، 18- طلاق، 19- تحریم، 20- نصر و تعداد سوره‌های مورد اختلاف دوازه است 1- فاتحه، 2- رعد، 3- رحمن، 4- صف، 5- تغابن، 6- مطففین، 7- قدر،- بینه، 9- زلزله، 10- اخلاص، 11- فلق، 12- ناس.﴾
و بقیه‌ی سوره‌های قرآن بالا تفاق مکی است.
ویژگیهای سوره‌های مکی و مدنی:
1- از جهت ضوابط
الف ـ هر سوره‌ای که در آن سجده باشد مکی است.
ب ـ هر سوره‌ای که در آن (یأیها الناس) باشد و (یأیها الذین امنوا)نباشد مکی است جز سورهی حج که مکی است و در آخر آن (یأیها الذین امنوا) آمده است.
ج ـ هر سوره‌ای که در آن لفظ (کلا) آمده است مکی است. و در نیمه‌ی اول قرآن لفظ کلا اصلا نیامده است.
د ـ هر سوره‌ای که با حروف مقطعه شروع شده بجز بقره و آل‌عمران مکی است و در سورهی رعد اختلاف است.
2- از جهت موضوع
الف ـ هر سوره‌ای که در آن قصه آدم و ابلیس آمده بجز بقره مکی است.
ب ـ هر سوره‌ای که در آن قصه‌‌ی امتها و پیامبران گذشته است بجز بقره وآل‌عمران مکی است.
ج ـ در سوره‌های مکی مورد خطاب در غالب کفارند.
د ـ در سوره‌های مکی اصول شرع و توحید و دلائل آن و دعوت به فضائل آمده و مقدار کمی هم از تفصیلات قانونی در آنها صحبت شده است.
ه‍ـ در سوره‌های مکی غالب آیات کوتاه هستند.
اما سوره‌های مدنی که بعد از استقرار دولت اسلامی نازل شدند، احکام و حدود و کفارات و تعلیمات اخلاقی و اجتماعی در آنها بیان شده است، آیات آنها غالبا طولانی و خود سوره‌ها نیز غالبا طولانی هستند.
از ویژگیهای موضوعی آنها می‌توان خطاب به مومنان، مجادله با اهل کتاب، و کشف حال منافقان نام برد، اعتبار اینکه سوره‌ای مکی یا مدنی است، اغلب آیات آن است، وگرنه امکان دارد در سورهی مکی آیاتی مدنی باشد مانند سورهی حج که همه‌اش مکی است بجز آیه‌های آخر آن که از سجده‌ی دوم شروع می‌شود.
و یا در سورهی مدنی آیات مکی باشد مثل سورهی انفال که گفته شده آیه:
در آن مکی است.
اگر الله بخواهد ادامه دارد...
